บทความ “ธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก”

ราษฎรบ้านป่าแป๋ หมู่ ๓ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน จัดงานวันรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในวันธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก

เมื่อวันที่ ๑๐ มีนาคม ๒๕๖๒ ที่ผ่านมาราษฎรบ้านป่าแป๋ หมู่ ๓ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ได้ร่วมจัดงานวันรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในวันธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก นำข้าวมาคืนธนาคาร โดยมีนายธนกฤต  ฉันทะจำรัสศิลป์ นายอำเภอแม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เป็นประธาน

สำหรับบ้านป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เมื่อวันที่ ๑ มีนาคม ๒๕๑๓ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงเยี่ยมชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะ หรือละว้า บ้านป่าแป๋ หมู่ที่ ๓ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เป็นเงินจำนวน ๒๐,๐๐๐ บาท สนับสนุนการจัดตั้งธนาคารข้าวแก่ราษฎรบ้านป่าแป๋ ที่เผชิญกับปัญหาการขาดแคลนข้าวสำหรับบริโภค โดยทรงรับสั่งถึงการจัดตั้งธนาคารข้าวบ้านป่าแป๋ว่า “ธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก”

ธนาคารข้าวคือธนาคารที่ไม่ได้ให้กู้ยืมเงิน เหมือนกับธนาคารทั่วไป แต่ให้กู้ยืมเป็นข้าวเปลือกเพื่อช่วยเหลือราษฎรที่ประสบปัญหาปลูกข้าวไม่พอกิน โดยเมื่อราษฎรสามารถเก็บเกี่ยวข้าวได้แล้วก็ให้นำข้าวมาคืนธนาคาร พร้อมดอกเบี้ยเป็นข้าวจำนวนเล็กน้อย เช่น ยืมข้าวจากธนาคารของในหลวงไปบริโภค จำนวน ๑๐ ถัง ให้นำข้าวมาคืนพร้อมดอกเบี้ย รวมเป็นจำนวน ๑๑ ถัง ซึ่งเป็นที่ปลาบปลื้มของชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะบ้านป่าแป๋  เป็นอย่างมาก ที่พระองค์ทรงห่วงใยราษฎรบนดอย ถึงแม้จะอยู่ห่างไกลก็ยังอยู่ในสายพระเนตรพระกรรณของพระราชาของแผ่นดิน ดังนั้น ชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะจึงจัดพิธีนำข้าวที่ยืมไปมาคืนพร้อมดอกเบี้ยที่ยุ้งข้าว เรียกว่าพิธี ”เอาข้าวขึ้นหลอง” (“หลอง”หมายถึง ยุ้งข้าว) เพื่อระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ

ชาวบ้านป่าแป๋ น้อมสำนึกพระมหากรุณาธิคุณในหลวงรัชการที่ ๙ ทรงแก้ไขปัญหาการขาดแคลนข้าวของราษฎรให้อยู่ดีกินดี เมื่อค่ำคืนที่ผ่านมา นายเทียนชัย โกมลรัตน์ ปลัดอำเภอแม่สะเรียง หัวหน้ากลุ่มงานบริหารงานปกครอง เป็นประธานเปิดงาน “วันรำลึกพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ โดยมี นายทวีวัฒน์ วิสิฏสิริ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลป่าแป๋ ได้นำราษฎร บ้านป่าแป๋ ซึ่งเป็นชนเผ่าละว้า และพี่น้องชนเผ่ากะเหรี่ยงหมู่บ้านใกล้เคียง ร่วมพิธีทำขวัญข้าวและขนเข้าขึ้นยุงฉาง หรือ ธนาคารข้าว ณ บริเวณบ้านป่าแป๋ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็นการเผยแพร่และขยายผลแนวพระราชดำริการดำเนินงานของธนาคารข้าว แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ต่อยอดการดำเนินงานของธนาคารข้าว ส่งเสริมให้หมู่บ้านป่าแป๋ เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

ธนาคารข้าวบ้านป่าแป๋ ได้รับพระราชทานแห่งแรกของประเทศไทย สำหรับกิจกรรมในงานมีการจัดนิทรรศการ การออกร้าน การให้บริการของหน่วยราชการ ผลิตภัณฑ์ชุมชนจากกลุ่มแม่บ้านในตำบลป่าแป๋ ผ้าทอละว้า ผ้าทอกะเหรี่ยง ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากข้าวดอย ประกอบด้วย ข้าวดอยป่าแป๋ปลอดสารพิษ ผักและผลไม้สดจากโครงการหลวงป่าแป๋ การประกวดพืชผลทางการเกษตรของราษฎรในพื้นที่ อาทิ ฟักทอง กะหล่ำปลี ฟักเขียว กล้วย ถั่วแดง การแสดงวิถีชีวิตชนเผ่า เป็นต้น

สำหรับวันที่ ๑ มีนาคมของทุกปี ถือเป็นวันธนาคารข้าวโลก เนื่องจากเมื่อวันที่ ๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ในหลวงรัชกาลที่ ๙ พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถฯ เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยียนราษฎรชาวไทยภูเขาเผ่าละว้า บ้านป่าแป๋ หมู่ที่ ๓ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ซึ่งในการเสด็จฯ ครั้งนั้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ จำนวน ๒๐,๐๐๐ บาท สนับสนุนให้จัดตั้งธนาคารข้าวแห่งแรกขึ้นที่บ้านป่าแป๋ เพื่อเป็นกองทุนหมุนเวียนช่วยเหลือราษฎรที่ประสบปัญหาการขาดแคลนข้าวในการบริโภค ดังนั้น ธนาคารข้าวบ้านป่าแป๋ จึงถือได้ว่าเป็น ธนาคารข้าวแห่งแรกของโลก และได้มีการขยายผลธนาคารข้าวอันเนื่องมาจากพระราชดำริไปสู่ราษฎรในพื้นที่อื่นทั่วประเทศต่อไป

แหล่งที่มา https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/๙๓๘๓๑๑/

             https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/๑๒๘๐๔๔๒/