บทความ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ รัชกาลที่ ๙ “โครงการสาธิตการปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็ม”

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ ทรงมีพระราชหฤทัยมุ่งมั่นที่จะแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของราษฎรเสมือนหนึ่งเป็นความทุกข์ ของพระองค์ พระองค์จึงทรงมีพระราชดำริ ที่จะพัฒนาความเป็นอยู่ของราษฎรให้เกิดความ "พออยู่ พอกิน”

พระราชดำริ

“ให้แก้ปัญหาดินเสื่อมสภาพในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ทำการเกษตรไม่ได้ผล และให้ทำพื้นที่เพื่อทดสอบปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็มให้ได้ผล เพื่อเป็นตัวอย่างให้แก่เกษตรกรบริเวณใกล้เคียง และผู้สนใจทั่วไปที่ทำการเกษตรไม่ได้ผลเนื่องจากประสบปัญหาดินเค็ม”

ความเป็นมา

เมื่อวันที่ ๕ มิถุนายน ๒๕๔๑ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงรับที่ดินจากราษฎรบ้านหัวแหลม ตำบลตาจั่น อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา ที่น้อมเกล้าถวายที่ดินจำนวน ๒๔-๑-๑๓ ไร่ และได้พระราชทานที่ดินให้เป็นกรรมสิทธิ์ของมูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อจัดทำโครงการสาธิตการปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็ม เพื่อเป็นตัวอย่างให้แก่เกษตรกรบริเวณใกล้เคียงที่ทำการเกษตรไม่ได้ผล เนื่องจากดิน  ในบริเวณดังกล่าวนี้มีความเค็มและเริ่มดำเนินงานตั้งแต่ปี ๒๕๔๓ เพื่อเป็นแปลงศึกษากึ่งสาธิตตามแนวพระราชดำริ ให้เป็นต้นแบบและทางเลือกแก่เกษตรกร

วัตถุประสงค์โครงการ

๑. เพื่อเป็นแปลงสาธิตการปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็มตามแนวพระราชดำริ เพื่อเป็นตัวอย่างให้เกษตรกรและผู้สนใจทั่วไป

๒. เพื่อเป็นแหล่งถ่ายทอดเทคโนโลยี เรียนรู้ ศึกษาดูงาน และจัดฝึกอบรมเรื่องการจัดการดินเค็ม การปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็มให้แก่เกษตรกรและผู้สนใจทั่วไป

๓. เพื่อขยายข้าวพันธุ์ดีที่สามารถปลูกได้ในดินเค็ม รวมทั้งผลิตพันธุ์ไม้ที่เติบโตได้ดีในดินเค็ม เพื่อจำหน่ายและสนับสนุนให้กับเกษตรกรและผู้สนใจทั่วไป

เป้าหมาย

๑. เกษตรกรสามารถนำผลการทดลองที่ได้ผลของโครงการฯ ไปปรับใช้ในพื้นที่ของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

๒. เพื่อทำแปลงให้เป็นแปลงตัวอย่างที่สมบูรณ์ เกษตรกรนำไปเป็นแบบอย่างได้

๓. คัดเลือกพืชชนิดต่าง ๆ ที่ทนเค็มและให้ผลผลิตดีมาปลูกและขยายพันธุ์เพื่อจำหน่าย สนับสนุนให้กับผู้เข้าฝึกอบรม ศึกษาดูงานและเกษตรกรที่สนใจ

ลักษณะโครงการ/กิจกรรม

โครงการสาธิตการปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็มอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลตาจั่น อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา มีพื้นที่ ๒๔ ไร่ ๑ งาน ๑๓ ตารางวา ได้ดำเนินการกิจกรรมได้แก่ ไม้ผล พืชผัก พืชไร่ นาข้าว และประมง และโรงสีข้าวขนาดเล็กไว้บริการเกษตรกร เพื่อเป็นต้นแบบและทางเลือกให้กับเกษตรกร

การแบ่งพื้นที่แต่ละกิจกรรม 

๑. แปลงปลูกข้าว ๕  ไร่ ปลูกข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ ๑๐๕ โดยวิธีปักดำ
๒. โรงปุ๋ยหมักสูตรพระราชทาน ๑ งาน ผลิตเพื่อใช้ในกิจกรรมการเกษตรและฝึกอบรม
๓. แปลงไม้ผล ๕  ไร่ เพื่อปลูกพืชที่เหมาะสมในพื้นที่ดินเค็ม
๔. สระเก็บน้ำ ๑.๕ ไร่ ใช้ในกิจกรรมการเกษตรและเลี้ยงปลากินพืช

๕. แปลงทดสอบพืชทนเค็มและพืชไร่พืชผัก เพื่อทดสอบพืชที่เหมาะสมในพื้นที่ดินเค็ม และเป็นการเสริมรายได้และเป็นตัวอย่างแก่เกษตรกรนำไปปรับใช้ในพื้นที่ของตนเอง

๖. อาคารเก็บอุปกรณ์การเกษตร บ้านพัก โรงสีข้าว บ่อปลา ๒ ไร่

๗. อาคารอเนกประสงค์ แปลงไม้ผล ๓ ไร่

๘. ถนนและแปลงปลูกข้าว ๑.๕ ไร่

สถานที่ตั้งโครงการและข้อมูลติดต่อ
ที่ตั้งโครงการ : โครงการสาธิตการปลูกพืชในพื้นที่ดินเค็มอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หมู่ที่ ๖ ตำบลตาจั่น  อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา รหัสไปรษณีย์ ๓๐๒๖๐

แหล่งข้อมูล https://www.chaipat.or.th/royal-projects-in-various-regions/northeast-lower/๗๕๗-๒๐๐๙-๑๒-๐๙-๑๓-๐๔-๔๑.html